شمع خودرو، قطعه‌ای کوچک و مهم با هدف شروع فرآیند احتراق در موتور است. تمام خودروها که با بنزین یا گازوییل کار می‌کنند؛ برای تکمیل عملیات احتراق در موتور خود ، نیاز به قطعه ای بنام شمع دارند که با جرقه زدن، عاملی برای آغاز کار موتور باشد.
با استارت زدن ماشین و پس از انتقال سوخت به داخل سیلندر و ترکیب با هوا ، شمع خودرو با دریافت ولتاژ بالا و جرقه زدن، منجر به سوختن بنزین یا گاز و شروع فعالیت قطعات موتور و در نتیجه، حرکت وسیله نقلیه می‌شود.
شمع خودرو چگونه کار می‌کند؟
همانطور که گفته شد شمع از اجزای مختلفی تشکیل شده است. پس از اینکه جریان با ولتاژ پایین را از باتری خودرو دریافت کرد ولتاژ آن را افزایش می‌دهد و سپس این جریان ولتاژ بالا به شمع منتقل می‌شود. پس از این اتفاق جریان بین دو الکترود مرکزی و جانبی موجود در شمع که یکی مثبت و دیگری منفی است افزایش یافته و ساختار گازهای موجود در محفظه را تغییر می‌دهد. با افزایش ولتاژ گازهای موجود یونیزه می‌شوند و رسانای جریان الکتریکی شده و در محفظه ایجاد احتراق می‌کنند.
اجزای شمع ماشین
این قطعه مصرفی و مهم از اجزای مختلفی تشکیل شده است:
- عایق چینی
- الکترود مثبت
- الکترود منفی
- واشر
انواع شمع ماشین
در بازار مربوط به لوازم یدکی خودروهای چینی ، انواع مدل شمع ماشین با مشخصات، کارایی، طول عمر و قیمت متفاوت وجود دارد که معروف‌ترین شمع‌های موجود در ایران که با خودروهای موجود در ایران هم سازگار هستند؛ در دسته‌بندی زیر قرار می‌گیرند:
- شمع گرم
- شمع سرد
- شمع نیکلی
- شمع ایریدیومی
- شمع پلاتینیومی
- شمع چند الکترودی
چرا باید شمع ماشین را تعویض کرد؟
با ایجاد جرقه توسط شمع موتور ، مقادیر ناچیزی از الکترود آن از بین می‌رود، تا در نهایت الکترود دیگر توان ایجاد جرقه برای مشتعل ساختن مخلوط سوخت و هوا را نخواهد داشت.
نتیجه فرسوده شدن شمع ها عملکرد نامناسب موتور و سیلندر ها و به طور کلی کاهش قدرت موتور و افزایش مصرف شوخت می باشد.
دلایل خرابی شمع
- حرارات بالا: از علت‌های کاهش عمر شمع‌ها، دمای بالا و گرم‌شدن بیش از حد آن است که معمولا در اثر زمان‌بندی اشتباه در ترکیب و احتراق هوا و سوخت داخل سیلندر پیش می آید.
- نشت روغن : از دیگر دلایل خرابی زودهنگام شمع، آلودگی آن با روغن است. نشت روغن به سایر قطعات موتور همچون شمع خودرو، انکار ناپذیر است.
- آلودگی قطعه با کربن زیاد: افزایش کربن روی سر شمع، یکی دیگر از دلایل کاهش عمر این قطعه اساسی و مهم در خودروی شما است. انتقال سوخت آلوده در اثر عدم استفاده از فیلتر بنزین مناسب و همچنین فیلتر هوا نامناسب، عواملی هستند که به انتشار بیش از حد کربن در موتور کمک می‌کنند.
هر چندوقت یکبار باید شمع ماشین را تعویض کرد؟
زمان تعویض شمع به نوع استفاده شده آن در خودروی شما دارد که از چه مدلی استفاده کرده اید. مثلا شمع های پلاتینیومی عمری حدود ۱۰۰هزار و شمع های مسی حدود ۳۰ هزار دارند. در بعضی موارد نمونه های از شمع دیده شده است که عمری حدود ۱۵۰ هزار کیلومتر دارند که قیمت بالاتری نست به مدل های دیگر دارند
علائم فرارسیدن زمان تعویض شمع خودرو
- سخت کار کردن موتور در حالت ثابت
- مصرف سوخت زیاد
- خام سوزی
- فقدان قدرت در هنگام شتاب‌گیری
- پس زدن موتور
عوامل مؤثر در خرابی شمع ماشین :
شمع یکی از قطعات مصرفی خودرو است که بر اثر استفاده مستهلک می‌شود و باید هر از چند گاهی آنها را تعویض کرد. با ایجاد جرقه در شمع مقداری از الکترود آن از بین می‌رود و در نتیجه پس از مدتی این الکترود کاملا فرسوده می‌شود و توان جرقه زنی را از دست می دهد. مهم ترین عوامل خرابی آن را میتوان موارد ذیل دانست :
- نفوذ روغن
- رانندگی با گاز دادن زیاد
- دمای زیاد
- تجمع کربن و رسوبات روی سر شمع
- تغییر رنگ چینی
- فرسودگی الکترود
- ذوب‌شدن الکترود مرکزی
- لعاب روی چینی
- وجود بنزین روی شمع
استارت نخوردن و کاهش شتاب خودرو از اولین علائم خرابی شمع است. علائم فیزیکی فوق الذکر که با ظاهر آن می توان تشخیص داد. مواردی هم که اثرات روی شمع است اغلب در اثر عدم ترکیب سوخت و هوا می باشد . که برخی مربوط به بنزین و برخی به انژکتور برخی حتی به فیلتر بنزین باشد
روغن زدن شمع نشانه وجود اختلال اساسی و خطرناک در خودرو می باشد زیرا به معنای ورود روغن به درون سیلندر، روغن سوزی موتور و سوختن واشر سرسیلندر و تأثیر سوختن بر عملکرد خودرو است که باید فورا برای حل این مشکل به تعمیرگاه و نمایندگی های مجاز مراجعه کرد.
نشانه های فیزیکی همچون الکترودها نشانه های خوبی جهت تشخیص می باشد. که با از بین رفتن الکترود باید در اولین فرصت آن را تعویض کنید
سخت کار کردن خودرو در حالت ثابت نشانه ای جهت فرا رسیدن زمان تعویض شمع های خودرو و نیاز به سرویس آن است.
